دوران پس از زایمان نیز مانند دوران بارداری دوره‌ای پر از التهاب و تجربه‌های نو است. خانم‌ها معمولا دغدغه‌های فكری و سوال‌های زیادی در رابطه با این دوره در ذهن دارند اما گاهی به دلیل گرفتاری و رسیدگی به فرزند فرصت پرسیدن آن را پیدا نمی‌كنند و حتی نمی‌دانند مشكلی كه با آن برخورد كرده‌اند طبیعی است یا نه. در این مطلب به برخی سوال‌های رایج خانم‌ها مثل اینكه چرا شكمم بعد از زایمان جمع نشده است یا چرا هنوز دچار انقباض‌های رحمی می‌شوم، پاسخ داده‌ایم.

1. چرا هنوز دچار انقباض رحم هستم؟
خانم‌ها فكر می‌كنند انقباض‌های رحمی مربوط به اواخر بارداری و زایمان است و از بروز آن بعد از زایمان تعجب می‌كنند. مادربزرگ‌ها می‌گفتند بعد از زایمان رحم در غم از دست دادن مونس خود به دنبال او می‌گردد و عامل این انقباض‌ها همین جست‌وجوهاست اما در حقیقت دلیل انقباض‌های رحمی دفع سریع‌تر جفت و كمك به كاهش خونریزی است. بعد از زایمان، مدتی طول می‌كشد تا رحم به اندازه طبیعی خودبازگردد. به دلیل ترشح هورمون اوکسی‌توسین انقباض‌ها 2 تا 4 روز بعد از زایمان ادامه دارد و این موضوع معمولا برای خانمی كه تازه زایمان كرده و شیر می‌دهد دردناك است. ممكن است اگر درد زیادی داشته باشید پزشك برای شما استامینوفن یا داروهای ضدالتهاب تجویز كند.

چه باید کرد؟ به بدنتان استراحت دهید و تا جای ممكن دراز بكشید. تا چند روز پس از زایمان رحم پر از لخته‌های خونی و سنگین است به همین دلیل هنوز احساس سنگینی می‌كنید. فكر می‌كنید چرا قدیمی‌ها تا چند هفته‌ بعد از زایمان در رختخواب می‌ماندند؟

2. چرا بخیه‌های اپیزیوتومی (برشی که در زایمان طبیعی داده می شود) من بسیار حساس و دردناك است؟
این موضوع طبیعی است و تا یكی، دو هفته بعد از زایمان ادامه خواهد داشت. در حقیقت این درد مربوط به كل بافت تناسلی است كه متورم و خون‌مرده شده است. اگر خیلی ناراحت هستید، می‌توانید از بالشتك‌های مخصوص استفاده کنید. البته مراقب باشید زیرا گاهی خود این بالشتك‌ها باعث كشیده شدن بیشتر جراحت و درد شدیدتر می‌شوند.

چه باید کرد؟ دو پایتان را زیرتان جمع كنید و بنشینید اما اگر همچنان احساس ناراحتی می‌كنید تنها یك پا را جمع كنید. بعد از هر بار دستشویی رفتن داخل تشتی آب ولرم و بتادین بریزید و چند دقیقه‌ای داخل آن بنشینید. برای خشك كردن ناحیه بخیه‌خورده از سشوار استفاده كنید تا بخیه‌ها سریع‌تر خشك شوند و بیفتند. اگر این ناحیه بیش از حد قرمز است، حتما با یك متخصص زنان مشورت كنید.

3. چرا بعد از سزارین درد شکم دارم؟
اگر زایمان دوم یا سوم شماست، به‌طور حتم دلیل آن انقباض‌های شدید رحمی است كه به ‌خصوص بعد از سزارین دردناك‌تر هم است و 3 تا 4 روز ادامه خواهد داشت اما اگر چند روز اول را پشت‌سر گذاشته‌اید و هنوز درد دارید، ممكن است علت آن متفاوت باشد. مثلا شاید نفخ یا یبوست دارید.

چه باید کرد؟ موادغذایی نفاخ را از برنامه‌غذایی‌تان حذف و از موادغذایی یا داروهای رونده بیشتر استفاده كنید. شاید رحم از حد طبیعی پایین‌تر افتاده است که در این صورت توصیه ما به شما بعد از اتمام هر وعده شیردهی مصرف استامینوفن است. برخی تمرین‌های تنفسی به بازگشت سریع‌تر رحم به مكان طبیعی خود كمك می‌كند. اگر بعد از 3-2 هفته هنوز درد داشتید با پزشكتان مشورت كنید.

4. چرا خونریزی شدیدی دارم؟
این موضوع طبیعی است و حدود 3 هفته ادامه خواهد داشت. طی 48 ساعت اول خونریزی شدیدتر از حالت عادی و رنگ خون روشن است. به مرور میزان آن كمتر و رنگ خون قرمز قهوه‌ای خواهد شد.

چه باید کرد؟ در 3 روز اول پس از زایمان به دلیل شدید بودن خونریزی نوارهای بهداشتی پهن و ضخیم و شورت‌های یكبار مصرف استفاده كنید. هرگز شورت یا شلوار تنگ نپوشید زیرا رحم را به پایین فشار می‌دهد و این موضوع می‌تواند مشكل‌ساز شود.

5. چرا بعد از زایمان دچار بواسیر شده‌ام؟
20 درصد زنان بعد از زایمان به‌خصوص 6 هفته نخست دچار همورویید (بواسیر) می‌شوند.

چه باید کرد؟ اگر قسمت پایینی روده و مقعد دردناك است و خونریزی دارید، حتما با پزشكتان تماس بگیرید. برای تسکین دردتان می‌توانید از توصیه‌های ذکر شده در مورد هفتم استفاده کنید.

6. چرا بعد از زایمان هنوز شكمم بزرگ است؟
این موضوع كاملا طبیعی است. ماهیچه‌های زیر شكمی هنوز درست كار نمی‌كنند، رحم سنگین و افتاده شده و دچار اضافه وزن دوران بارداری هستید. چند هفته زمان لازم است تا رحم به جای اولش بازگردد.

چه باید کرد؟ به كمر بخوابید، زانوهایتان را خم كنید و زیر سرتان بالشی بگذارید به طوری كه چانه به سینه بچسبد. آرام و عمیق نفس بكشید. این تمرین را 3 تا 4 بار در روز تكرار كنید. از گن‌های مخصوص هم می‌توانید استفاده كنید.

7. چرا بعد از زایمان یبوست گرفته‌ام؟
دلیل این موضوع ترشح هورمون پروژسترون است. پروژسترون باعث كاهش اجابت مزاج در طول بارداری می‌شود و اثر آن تا چند هفته بعد از زایمان باقی می‌ماند. از طرفی رحم روده‌ها را تحت‌فشار قرار داده و آنها هنوز به حالت اولیه خود برنگشته‌اند. اگر سزارین كرده باشید، داروهای بیهوشی و بی‌حسی نیز می‌توانند یبوست را شدیدتر كنند. نكته دیگر اینكه بعد از زایمان به دلیل درد و ترس از پاره شدن بخیه‌ها معمولا اجابت مزاج را به تاخیر می‌اندازیم و همین موضوع باعث تشدید یبوست می‌شود.

چه باید کرد؟ میزان آب و فیبر مصرفی‌تان را افزایش دهید. حجم وسیعی از آب دریافتی صرف تولید شیر می‌شود. میوه ها، سبزی‌ها و غلات كامل را به برنامه‌غذایی‌تان اضافه کنید.

8. چرا كمردرد دارم؟
اضافه وزن بعد از بارداری و كشش‌های هنگام زایمان عامل این دردهاست. كمردرد شما به مرور و با استراحت بهتر می‌شود به شرطی كه خودتان آن را شدت نبخشید.

چه باید کرد؟ فرزندتان را درست در آغوش بگیرید و در وضعیت صحیح به او شیر دهید. موقع نشستن حتما از زیرپایی استفاده كنید.

9. چرا سوزش ادرار دارم؟
سوزش، درد در ناحیه زیر شكم و تمایل به ادرار مكرر از جمله علایم عفونت ادراری است. احتمال بروز عفونت ادراری بعد از زایمان بسیار بالاست. از یك سو در دوران بارداری مثانه پایین آمده و چون كامل خالی نمی‌شود احتمال تجمع باكتری‌ها در آن بالاست و از سوی دیگر اگر طی زایمان به شما سوند وصل شده باشد، ممكن است دچار عفونت شده باشید.

چه باید کرد؟ بیشتر آب بنوشید و اگر مشکلتان زود رفع نشد، از پزشکتان کمک بگیرید.

منبع : salamatiran.com